Όποια ονομασία και αν διαλέξετε αναφέρεται στα τελευταία δόντια της άνω και κάτω γνάθου, τα οποία ανατέλλουν σε ηλικία 17-21 χρονών. Έγκλειστα θεωρούνται τα δόντια που δεν έχουν ανατείλει τον χρόνο της φυσιολογικής τους ανατολής και παραμένουν μέσα στις γνάθους όπου και περιβάλλονται είτε ολικά είτε μερικά από οστό ή μαλακά μόρια. Διακρίνονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες:
α) ΕΓΚΛΕΙΣΤΑ τα οποία είναι τελείως θαμμένα και
β) ΗΜΙΕΓΚΛΕΙΣΤΑ τα οποία καλύπτονται μερικώς από σκληρούς ή και μαλακούς ιστούς και στο στόμα έχει ανατείλει μόνο ένα μέρος του δοντιού.
Κατά το εξελικτικό στάδιο του ανθρώπου οι γνάθοι στένεψαν με αποτέλεσμα τα δόντια αυτά επειδή δεν έχουν χώρο να ανατείλουν σωστά μένουν έγκλειστα ή ημιέγκλειστα στην γνάθο προκαλώντας ποικίλα προβλήματα.
- Όταν τα δόντια είναι έγκλειστα και προκαλούν προβλήματα όπως πόνο, οίδημα και φλεγμονή
- Όταν συχνά δημιουργείται μία μορφή περιοδοντικής λοίμωξης που λέγεται ΠΕΡΙΣΤΕΦΑΝΙΤΙΔΑ, η οποία συμβαίνει όταν το δόντι είναι ημιέγκλειστο δηλαδή έχει ανατείλει μερικώς με αποτέλεσμα να γίνεται κατακράτηση μικροβιακής πλάκας κάτω από το ούλο.
- Όταν δημιουργούν προβλήματα στα διπλανά δόντια
- Όταν ασκείται υπερβολική πίεση στα υπόλοιπα δόντια οδηγώντας σε ορθοδοντικές ανωμαλίες.
- Όταν έχουν εκτεταμένη κλίση με αποτέλεσμα να προκαλούνται τραυματισμοί των μαλακών μορίων (ο ασθενής δαγκώνει το μάγουλο ή την γλώσσα)
- Όταν εντοπίζονται στην περιοχή προβλήματα όπως τερηδόνα, περιοδοντικό απόστημα, κύστες.
Η εξαγωγή του φρονιμίτη είναι δυσκολότερη σε σχέση με εκείνη ενός δοντιού που έχει ανατείλει κανονικά μέσα στο στόμα. Η δυσκολία της επέμβασης εξαγωγής εξαρτάται από ποικίλους παράγοντες:
- Από τον βαθμό έγκλησης του δοντιού δηλαδή πόσο βαθιά είναι θαμμένο μέσα στο οστό αυτό και αν καλύπτεται από ούλο ή και οστό
- Από το μέγεθος, το σχήμα και την κλίση των ριζών
- Από την γωνία ανατολής του δοντιού
- Από τον βαθμό διάνοιξης του στόματος
- Από την ηλικία του ασθενούς
- Από την απόσταση του δοντιού με το κάτω φατνιακό νεύρο
Η επέμβαση αφαίρεσης ενός εγκλείστου φρονιμίτη είναι μία ιδιαίτερα απαιτητική χειρουργική επέμβαση στο στόμα και εκτελείται από αρκετά πεπειραμένο χειρουργό οδοντίατρο ή από γναθοχειρουργό.
Είναι απαραίτητη η πανοραμική ακτινογραφία και σε ορισμένες περιπτώσεις που θα κρίνει ο θεράπων εντοπισμένη ογκομετρική τομογραφία. Η ακτινογραφία θα μας δώσει όλες τις προαναφερθείσες πληροφορίες σχετικά με την δυσκολία της εξαγωγής.
Η επέμβαση πραγματοποιείται με τοπική αναισθησία. Γίνεται μία τομή στα ούλα για να αποκαλυφθεί το δόντι. Το δόντι ελευθερώνεται από το οστό που το περιβάλει και δεν το αφήνει να ανατείλει. Τις περισσότερες φορές προτιμάται ο τροχισμός του δοντιού ή ο τεμαχισμός του ώστε να εξαχθεί με το ελάχιστο χειρουργικό τραύμα. Μετά την εξαγωγή γίνεται συρραφή του τραύματος και δίνεται ιατροφαρμακευτική αγωγή.